Hệ thống trên ô tô là tập hợp nhiều bộ phận được thiết kế phối hợp với nhau để chiếc xe vận hành an toàn, êm ái và tiện nghi cho người lái. Khi hiểu sơ bộ về từng nhóm hệ thống, học viên sẽ tự tin hơn trong quá trình học và thực hành lái xe. Đây cũng là kiến thức nền giúp bạn bảo dưỡng xe đúng cách và xử lý tốt hơn khi gặp sự cố.
Hệ thống trên ô tô là gì?
Khái niệm cơ bản về hệ thống trên ô tô
Hệ thống trên ô tô có thể hiểu là nhóm chi tiết, cụm chi tiết cùng thực hiện một chức năng nhất định trên xe. Mỗi hệ thống phụ trách một nhiệm vụ riêng như vận hành, an toàn, điều khiển hay tiện nghi. Tất cả cùng phối hợp nhịp nhàng giúp chiếc xe hoạt động ổn định trong nhiều điều kiện đường sá khác nhau.
Vai trò của các hệ thống khi xe vận hành
Mỗi hệ thống trên xe đều có ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm lái và mức độ an toàn của người ngồi trong xe. Chỉ cần một hệ thống bị trục trặc, khả năng vận hành có thể bị giảm sút đáng kể, thậm chí gây nguy hiểm trên đường. Vì vậy, việc nắm được chức năng cơ bản của các nhóm hệ thống giúp tài xế nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường.
Hệ thống trên ô tô liên quan đến an toàn
Hệ thống phanh trên ô tô
Hệ thống phanh chịu trách nhiệm làm giảm tốc độ hoặc dừng hẳn chiếc xe khi cần thiết. Trên xe đời mới, phanh thường được hỗ trợ bởi các công nghệ như ABS, EBD hay BA giúp bánh xe ít bị bó cứng khi phanh gấp. Học viên lái xe cần làm quen cảm giác phanh, cách rà phanh, phanh dứt khoát để vừa an toàn vừa không gây giật cục cho hành khách.
Hệ thống lái và hệ thống treo
Hệ thống lái giúp người điều khiển thay đổi hướng di chuyển của xe một cách chính xác và ổn định. Kết hợp với đó, hệ thống treo có nhiệm vụ hấp thụ dao động từ mặt đường, giữ cho thân xe êm hơn và lốp luôn bám đường tốt. Khi tập lái, bạn sẽ cảm nhận rõ sự khác biệt về độ nặng nhẹ của vô lăng và độ êm ái khi đi qua ổ gà hay gờ giảm tốc.
Hệ thống túi khí và an toàn chủ động
Bên cạnh phanh và lái, các tính năng an toàn chủ động và bị động như túi khí, dây đai an toàn, cân bằng điện tử hay kiểm soát lực kéo cũng rất quan trọng. Túi khí chỉ phát huy tác dụng khi người lái và hành khách thắt dây an toàn đúng cách. Tài xế mới nên hình thành thói quen kiểm tra đèn cảnh báo an toàn trên bảng táp lô trước khi bắt đầu hành trình.
Hệ thống trên ô tô hỗ trợ vận hành và tiện nghi
Hệ thống động cơ và truyền động
Động cơ là “trái tim” tạo ra công suất giúp xe di chuyển, còn hệ thống truyền động đưa lực từ động cơ tới các bánh xe. Tùy từng loại xe mà hộp số có thể là số sàn hoặc số tự động với nhiều chế độ lái khác nhau. Khi học lái, việc hiểu sơ lược cách hoạt động của các cụm này sẽ giúp bạn sang số, tăng ga hay giảm ga mượt mà hơn.
Hệ thống điện và điều hòa không khí
Hệ thống điện điều khiển nhiều bộ phận quan trọng như đèn chiếu sáng, đề nổ, sạc ắc quy và các cảm biến trên xe. Bên cạnh đó, hệ thống điều hòa giữ cho không gian trong cabin luôn dễ chịu bất kể thời tiết nóng hay lạnh. Học viên nên biết cách bật tắt, điều chỉnh nhiệt độ, hướng gió và sử dụng lấy gió trong ngoài sao cho không bị mờ kính khi lái xe.
Hệ thống giải trí và hỗ trợ lái xe
Trên nhiều mẫu xe hiện nay, màn hình trung tâm, hệ thống âm thanh, kết nối Bluetooth hay camera lùi đều được trang bị khá đầy đủ. Các tính năng này giúp người lái thao tác thuận tiện hơn và quan sát tốt hơn khi đỗ xe hay quay đầu. Tuy vậy, bạn cần sử dụng hệ thống giải trí một cách hợp lý để tránh bị phân tâm trong lúc điều khiển phương tiện.
Cách bảo dưỡng hệ thống trên ô tô cho người mới học
Lịch bảo dưỡng định kỳ các hệ thống
Để các bộ phận trên xe luôn hoạt động ổn định, chủ xe cần tuân thủ lịch bảo dưỡng định kỳ của hãng hoặc gara uy tín. Một số hạng mục thường xuyên được kiểm tra là dầu động cơ, nước làm mát, dầu phanh, lốp, ắc quy và hệ thống điều hòa. Việc đưa xe đi kiểm tra sớm khi có tiếng kêu lạ, đèn báo lỗi hoặc cảm giác lái khác thường sẽ giúp tránh được hư hỏng nặng.
Một số lưu ý cho học viên lái xe
Đối với người mới học lái, không nhất thiết phải hiểu quá sâu về kỹ thuật nhưng nên nắm những dấu hiệu cơ bản khi xe gặp vấn đề. Thường xuyên quan sát bảng đồng hồ, lắng nghe âm thanh từ động cơ và cảm nhận phản hồi của vô lăng, bàn đạp phanh là thói quen tốt. Khi có bất thường, bạn nên trao đổi với giáo viên dạy lái hoặc thợ kỹ thuật để được tư vấn và xử lý kịp thời.
